Roadha Mihaaru

ކޮންޓްރެކްޓަރުންގެ ބިލްތަކަށް ފައިސާ ލިބުން ތާށިވެފައި

ސަރުކާރުގެ އެކި ޕްރޮޖްކެޓްތައް ހިންގާ ކުންފުނިތަކުން ކުރާ އެންމެ ބޮޑު ޝަކުވާއަކީ ފައިސާ ލިބެން ޖެހޭ މުއްދަތަށް ނުލިބުމެވެ. އޭގެ ސަބަބުން މަސައްކަތްތައް ނުނިމި ދިގުލައިގެން ދިއުމާއި ކޮންޓްރެކްޓަރުންނަށް ކްރެޑިޓަށް މުދާ ދޫކުރުން ފިހަރާތަކުން ހުއްޓާލުމުން ލިބޭ ގެއްލުންތައް ބޮޑެވެ.

ކޮންޓްރެކްޓަރުންގެ ބިލްތަކަށް ފައިސާ ލިބުން ތާށިވެފައި
އަބްދުﷲ ޖަމީލު
އަބްދުﷲ ޖަމީލު

30 ޖެނުއަރީ 2017

ސަރުކާރުގެ އެކި ޕްރޮޖްކެޓްތައް ހިންގާ ކުންފުނިތަކުން ކުރާ އެންމެ ބޮޑު ޝަކުވާއަކީ ފައިސާ ލިބެން ޖެހޭ މުއްދަތަށް ނުލިބުމެވެ. އޭގެ ސަބަބުން މަސައްކަތްތައް ނުނިމި ދިގުލައިގެން ދިއުމާއި ކޮންޓްރެކްޓަރުންނަށް ކްރެޑިޓަށް މުދާ ދޫކުރުން ފިހަރާތަކުން ހުއްޓާލުމުން ލިބޭ ގެއްލުންތައް ބޮޑެވެ.

ކޮންޓްރެކްޓަރުންނަށް ގަވައިދުން ޕޭމަންޓްތައް ލިބެމުން ނުދިއުމަކީ ހަމައެކަނި މި ސަރުކާރުގައި ދިމާވެގެން އުޅޭ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. މި އުނދަގޫތަކާ ހެދި ބައެއް ކުންފުނިތައް ބަނގުރޫޓުވެ، ހުއްޓާލަން ވެސް ޖެހުނެވެ.

ފައިސާގެ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯދަން ބައެއް ކުންފުނިތަކުން ސަރުކާރުގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކާ މަޝްވަރާކުރި ނަމަވެސް ހައްލެއް ނުލިބެނީ ސަރުކާރުގެ ކޭޝްފްލޯ ދަށްވުމުންނެވެ.

ކޮންޓްރެކްޓަރުން ގިނަ ޕްރޮޖްކެޓްތައް ހިންގަނީ އެކި ތަންތަނުން ކްރެޑިޓަށް މުދާ ނަގައިގެންނެވެ. އެ ފައިސާ ދައްކަން އޮންނަ މުއްދަތަށް ނުދައްކާ ނަމަ އޭގެ ގެއްލުން އެ ވިޔަފާރިވެރިންނަށް ވެސް ކުރެ އެވެ. ބައެއް ފިހާރަތަކަށް އެތައް މިލިއަން ރުފިޔާ ނުލިބި އެބަ ހުއްޓެވެ.

މާލޭގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ކޮންސްޓްރަކްޝަން ސާމާނާއި ހާޑްވެއާ ވިއްކާ ކުންފުންޏެއްގެ ވެރިއަކު ވިދާޅުވީ ބައެއް ކުންފުނިތަކުން ފައިސާ ދައްކަން އޮންނަ މުއްދަތަށް ނުދައްކައިގެން ކްރެޑިޓަށް މުދާ ދޫކުރުން ހުއްޓާލާފައިވާ ކަމަށެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވެސް ވަކި ވަރަކަށް ކްރެޑިޓަށް މުދާ ދޫކުރެވޭނީ. ބައެއް ކުންފުނިތަކުން އެބަހުރި އެތައް ލައްކަ ރުފިޔާ ނުލިބި ހައެއްކަ މަސް ވެފައި. އެ ފައިސާ ނުލިބުނީމަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވެސް މުދާ އެތެރެކުރަން ދަތިތަކެއް އެބަ ދިމާވޭ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ފައިސާ ނުލިބި އެތައް މަހެއް

ސަރުކާރުގެ ޕްރޮޖެކްޓްތައް ހިންގާ މެދު ފަންތީގެ ކޮންސްޓްރަކްޝަން ކުންފުންޏެއްގެ ވެރިޔަކު ވިދާޅުވީ އެ ކުންފުނިން ހިންގި ހައުސިން އަދި އެޑިއުކޭޝަންގެ ޕްރެކްޓްތަކެއްގެ ފައިސާ ނުލިބި މިހާރު ވެސް ތިން މަހަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސް ވެފައިވާ ކަމަށެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެންނާ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރާއިރު އޮވޭ އެއްބަސްވުމުގައި މަސައްކަތް ނިންމާތާ އެއް މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ފައިސާ ދައްކާނެ ކަމަށް. އެކަމަކު ތިން މަސް އަދި ހަތަރު މަސް ވެގެންދާއިރު ޕޭމަންޓް ނުލިބުމަކީ ގަބޫލުކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ބައެއް ކުންފުނިތަކުން ބުނި ގޮތުގައި ސަރުކާރުން ލިބެން ޖެހޭ ޕޭމަންޓްތައް ނުލިބިގެން ޓެކްސް ނުދެއްކޭތީ ބައެއް ފަހަރު މޯލްޑިވްސް އިންލަންޑް ރެވެނިއު އޮތޯރިޓީ (މީރާ) އިން އެކަައުންޓްތައް ފްރީޒްކޮށްފައިވެ އެވެ. އަދި އޭގެ އިތުރުން މުވައްޒަފުންނަށް މުސާރަ ނުދެވި އެތައް މަހެއް ހޭދަވުން ފަދަ އެތައް މައްސަލައެއް ކުރިމަތިވާކަން ވެސް ކޮންޓްރެކްޓަރުން ފާހަގަކުރެ އެވެ.

"ޓެކްސް ދައްކަން ޖެހޭ މުއްދަތުގައި ނުދެއްކުމުން މީރާއިން އެބަ އާދޭ އެ ފައިސާ ހޯދަން. އަނެއްކޮޅުން މުވައްޒަފުން މި ތިބެނީ މުސާރަ ކިރިޔާ ލަސްވިޔަސް ކާލާ ހިސާބުގައި. މުދާ ކްރެޑިޓަށް ނަގާ ފިހާރަތަކުން އެ ފައިސާ ހޯދަން ފަހަތުން ދުވޭ. އަޅުގަނޑުމެން ކަހަލަ އާދައިގެ ކުދި ކުންފުނިތަކަށް އެންމެ ޕޭމަންޓެއް ލަސްވިޔަސް ހެދޭނެ އިތުރު ގޮތެއް ނޯންނާނެ،" މެދު ފަންތީގެ ކުންފުންޏަކުން ވާހަކަދެއްކެވި ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވި އެވެ.

އިމާރާތެއް ތަޅާލުމުގެ މަސައްކަތުގައި ބިދޭސީންތަކެއް ހަރަކާތްތެރިވަނީ: ބައެއް ކޮންސްޓްރަކްޝަން ކުންފުނިތަކަށް ފައިސާ ނުލިބޭތީ ދަރަނިވެރިވުމުގެ ބިރު ބޮޑު .-- ފޮޓޯ: ނިޝާން އަލީ/ މިހާރު

އިމާރާތެއް ތަޅާލުމުގެ މަސައްކަތުގައި ބިދޭސީންތަކެއް ހަރަކާތްތެރިވަނީ: ބައެއް ކޮންސްޓްރަކްޝަން ކުންފުނިތަކަށް ފައިސާ ނުލިބޭތީ ދަރަނިވެރިވުމުގެ ބިރު ބޮޑު .-- ފޮޓޯ: ނިޝާން އަލީ/ މިހާރު

އޭނާ ވިދާޅުވީ ސަރުކާރާއި ކުންފުނިތަކުން ލިބެން ޖެހޭ ޕޭމަންޓްތައް ލަސްވަނީ އާއްމުކޮށް ކޮންމެ އަހަރެއްގެ މެދެއްހާ ހިސާބުން ފެށިގެން ކަމަށެވެ.

"މިދިޔަ އަހަރު ވެސް މި މައްސަލަ [ފައިސާ ނުލިބޭ މައްސަލަ] ދިމާވި. ކުރިން ފިނޭންސްއަށް ބިލްކުރާތާ ހަތް ދުވަސް ތެރޭގައި އެމްއެމްއޭއަށް ޗެކް ފޮނުވާ. މިހާރު ދެތިން ހަފުތާ އެބަ ހޭދަވޭ އެކަމަށް ވެސް. އޭގެ ފަހުން އެމްއެމްއޭ އިން ކުންފުނިތަކަށް ޖަމާކޮށްދެނީ ވެސް ހަފުތާއެއްހާ ދުވަސް ފަހުން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ސަރުކާރާއި ބައެއް ކުންފުނިތަކުން އަތޮޅުތަކުގައި ހިންގާ ބައެއް ޕްރޮޖެކްޓްތަކުގެ މަސައްކަތްކުރާ ކުންފުންޏެއްގެ ވެރިއަކު ވިދާޅުވީ ފައިސާ ނުލިބުމުގެ މަައްސަލަ އެންމެ ބޮޑަށް ދިމާވަނީ ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ ކުންފުނިތަކަށް ކަމަށެވެ.

"ވަރަށް ދަތިކޮށް ގިނަ ކުންފުނިތައް އުޅެނީ ޕޭމަންޓްތައް ނުލިބިގެން. ބައެއް ކުންފުނިތަކަށް ދެތިން ހަތަރު މިލިއަން ރުފިޔާ ނުދައްކާ އެބަ ހުރި. ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކަށް ވެސް ޕޭމަންޓްތައް ނުލިބޭކަމުގެ ޝަކުވާގެ އަޑުއިވޭ. ނަމަވެސް އެ ކުންފުނިތަކަށް ދެތިން ޕޭމަންޓެއް ނުލިބި ހަތަރު މަސް ވިޔަސް މެނޭޖްކުރެވިދާނެ. އެކަމަކު އަޅުގަނޑުމެން ކަހަލަ ކުދި ކުންފުނިތަކަށް އެއީ ވަރަށް ބޮޑު މައްސަލައަކަށް ވާނެ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ފައިސާ ނުލިބޭތީ މަސައްކަތްތައް ހުއްޓިފައި

ސަރުކާރާއި ބައެއް ކުންފުނިތަކުގެ ޕްރޮޖެކްޓްތައް ހިންގާ އެހެން ކުންފުންޏެއްގެ ވެރިއަކު ވިދާޅުވީ ފެނަކަ ކަހަލަ ސަރުކާރުގެ ބައެއް ކުންފުނިތަކުން ދައްކަން ޖެހޭ ޕޭމަންޓްތައް ނުލިބިގެން ބައެއް މަސައްކަތްތައް ހުއްޓާލާފައިވާ ކަމަށެވެ.

"މީގެ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައަކީ ސަރުކާރުގައި ނެތް ފައިސާ އިން ޕްރޮޖެކްޓްތައް ހިންގުން. އެހެންވީމަ ފައިސާގެ ތާށިކަން ކުރިމަތިވަނީ. މި ހުރިހާ ކަމެއްގެ ތަކުލީފު އުފުލަން ޖެހެނީ އަޅުގަނޑުމެން ކަހަލަ ކުދި ކުންފުނިތައް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ ޕޭމަންޓްތައް ނުލިބުމުގެ ސަބަބުން ބައެއް މައްސަލަތައް ކޯޓާ ހިސާބަށް ވެސް މިހާރު ގޮސްފައިވާ ކަމަށެވެ.

"ބައެއް ފަހަރު ޕޭމަންޓްތައް ނުލިބި ލަސްވީމަ ކްރެޑިޓަށް މުދާ ދޫކުރާ ފަރާތްތަކުން އެ ފައިސާ ހޯދަން ކޯޓަށް ވެސް ދޭ. އަދި އޭގެ އިތުރުން މުދާ އުފުލައިދޭ ދޯނި ފަހަރަށް ވެސް ދޭން ޖެހޭ ފައިސާ ނުލިބިގެން އެ މީހުން ވެސް ފަހަތުން ދުވޭ. މި ހުރިހާ މައްސަލައެއް ވެސް ކުރިމަތިވަނީ އަޅުގަނޑުމެންނަަށް. ފިނި ކޮޓަރީގައި ތިއްބަވާ ބޭފުޅުންނަށް މި މައްސަލަތަކެއް އެނގިވަޑައެއްނުގަންނަވާ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ތަފާސްހިސާބުތައް ދައްކާ ގޮތުން މިދިޔަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ސަރުކާރުން އެކި ރަށްރަށުގައި 500 އެއްހާ ޕްރޮޖެކްޓް ހިންގާފައިވެ އެވެ. މީގެ ތެރެއިން ގިނަ ޕްރޮޖެކްޓްތަކުގައި މަސައްކަތްކުރީ ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ ކުންފުނިތަކުންނެވެ. އާއްމުކޮށް ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކާ ޕްރޮޖެކްޓްތައް ހަވާލުކުރި ބައެއް ފަހަރަށް އެ މަސައްކަތްތައް ކުރަނީ ކުދި ކުންފުނިތަކާ ސަބް ކޮންޓްރެކްޓަށް ދީގެންނެވެ.

ސަރުކާރުގެ ކުންފުންޏެއްގެ އިސް އޮފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ ރަށްރަށުގައި ހިންގާ ޕްރޮޖެކްޓްތައް ނިމުމާ އެކު އެ ފައިސާ ހޯދަން ކުންފުނިތަކުން ބިލް ހުށަހަޅާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ފައިސާ ނުލިބި ލަސްވަނީ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގައި އެކަން ނުނިމި ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ހޭދަވާތީ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ފިނޭންސުން ފައިސާ ޖަމާކުރަން ލަސްވެގެން ގިނަ ފަހަރު ޕޭމަންޓްތައް ނުލިބި ލަސްވަނީ. މީގެ ގިނަ ޕްރޮޖެކްޓްތައް މި ހިންގަނީ ޕްރޮޖެކްޓް ކުރިޔަށްދާ ވަރަކުން ފައިސާ ދައްކާ ގޮތަށް. އެއިން އެންމެ ޕޭމަންޓެއް ލަސްވިޔަސް ކުރިޔަށް ނުގެންދެވިގެން ހުއްޓާލަން ޖެހިފައި އެބަހުރި،" އެ އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ.

ސަރުކާރުގެ ޕްރޮޖެކްޓްތަކުން ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ ކުންފުނިތަކަށް ދޭން ޖެހޭ ފައިސާ ނުލިބި ލަސްވާ ނަމަ އޭގެ ގެއްލުން ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކަށް ފޯރަ އެވެ. ކުންފުނިތަކުން ވެސް ކުރާ ޝަކުވާ އަކީ އެއީ އެވެ.