މުޅި ދުވަހު ނިޒާމު ގެއްލިފައި، ޖަލްސާ ނިންމާލީ ހަމަޔަކަށް ނޭޅުވުމުން!

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިދިކޮޅު މެމްބަރުންގެ ސުވާލުތަކަށް ބަންޑާރަ ނައިބު އިބްރާހިމް ރިފްއަތުގެ ފަރާތުން ޖަވާބު ނުލިބޭ ކަމަށް ބުނެ އަޑުގަދަކުރާތީ، އޭނާ މަގާމުން ވަކިކުރުމަށް ހުށަހެޅި މައްސަލަ ކުރިއަށް ނުގެންދެވިގެން މަޖިލީހުގެ މިއަދުގެ ޖަލްސާ ނިންމާލައިފި އެވެ.

މިއަދުގެ ޖަލްސާ ހެނދުނު 9:00 ގައި ފެށި ގޮތަށް މުޅިން ކަހަލަ ގޮތަކަށް މަޖިލިހުގެ ނިޒާމު ގެއްލި، ރިޔާސަތަށް ނިޒާމު ހަމަޔަކަށް ނޭޅުވިގެން ދިޔަ ތަނެވެ. ދެން އޮތީ މަޖިލިހުގެ ތަޅުމުގައި ބައެއް މެމްބަރުން ބާރަށް ލަވަޖެހުމެވެ. ބާރަށް ލަވަ ޖަހާތީ ބައެއް މެމްބަރުންނަށް އުނދަގޫ ވެގެން ރިޔާސަތަށް އެ ޝަކުވާ ވެސް ގެންދިޔައީ ހުށަހަޅުއްވަމުންނެވެ. އެކަން ހުއްޓާލަން ރިޔާސަތުން އެދިވަޑައިގަތަސް އެ ކަމެއް ވެސް ނުހުއްޓުވުނެވެ. ދޭތެރެއަކުން ބައެއް މެމްބަރުން މަޖިލިހުގައި ލަވަ ޖަހައި، އެހެން މެމްބަރުންނަށް އުނދަގޫކުރި އެވެ.

އެޓާނީ ޖެނެރަލްގެ އިތުބާރު ނެތް ކަމަށް ބުނެ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން ހުށަހެޅި މައްސަލާގައި ދިފާއުވުމަށް މިދިޔަ ބުދަ ދުވަހު އޭނާ ވަނީ މަޖިލީހަށް ވަޑައިނުގެން، ލިޔުމުން ޖަވާބު ފޮނުއްވައިފަ އެވެ. ރިފްއަތު މަޖިލީހަށް ހާޒިރުވެވެވަޑައިގެން ޖަވާބުދާރީވެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތަށް މަޖިލީހުގެ އާންމު ކޮމިޓީން ވަގުތު ކަނޑައަޅާފައި ވާތީ އާއި ގާނޫނުއަސާސީގައި "އަނގަބަހުންނާއި ލިޔުމުން" ދިފާއުވުމުގެ ހައްގު އެ ވަޒީރަކަށް ލިބިދީފައިވާ ކަމަށް ބުނާތީ، އެމްޑީޕީ ފިޔަވައި އެހެން ޕާޓީތަކުން ބޭނުންވީ އެޓާނީ ޖެނެރަލް މަޖިލީހަށް ހާޒިރުވުމަށެވެ. އެ މައްސަލާގައި ހިޔާލު ތަފާތުވުމެއް އުޅޭ ކަމަށް ވިދާޅުވެ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް މުހައްދު ނަޝީދު އެ ދުވަހުގެ ޖަލްސާގައި ވިދާޅުވީ، ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ އިސްތިޝާރީ ލަފަޔަކަށް އެދެންޖެހޭ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ފަހުން އެ ނިންމުން ބަދަލުކުރައްވައި، މަޖިލީހަށް ހާޒިރުވެވަޑައިގެން ޖަވާބު ދެއްވަން ބޭނުންވާކަމަށް އޭޖީ އެދިވަޑައިގަތުމުން، މަޖިލީހުގެ މިއަދުގެ ޖަލްސާ އަށް އެ މައްސަލަ އަލުން އެޖެންޑާ ކުރި އެވެ.

ނަމަވެސް، މިއަދުގެ ޖަލްސާ ފެށުމާ އެކު، މައްސަލަ ކުރިއަށް ގެންދަން އިދިކޮޅު މެމްބަރުން އެކި ސަބަބުތައް ދައްކަވައި، ހުރަސްއެޅުމުން، އެ މައްސަލަ މަޖިލިހަށް ހުށާނާޅައި ވެސް އެތައް އިރެއް ވި އެވެ. ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ މަޝްވަރާ އަށް އެއްފަހަރު ޖަލްސާ މެދުކަނޑާލައި، އަަދި އޭޖީގެ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލަ ހުށަހެޅުއްވި މަޑުއްވަރީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އާދަމް ޝަރީފްގެ އެދިވަޑައިގަތުމަކަށް އިރުކޮޅަކަށް ޖަލްސާ ހުއްޓާލެއްވި އެވެ. އޭޖީގެ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލަ ހުށަހަނާޅުއްވައި އެއް ގަޑިއިރަށް ވުރެ އިތުރަށް އާދަމް ޝަރީފް ހިފަހައްޓާލެއްވީ މަޖިލިހަށް ވަޑައިނުގެން ލިޔުމުން ދިފާއު ވުމަށް އޭޖީ ކުރިން ނިންމެވި ނިންނެވުމަށް ޖަވާބު ލިބިވަޑައިނުގަންނަވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެ އެވެ. އަދި ފަހުން އެ ނިންމުން ބަދަލުކުރެއްވި ސަބަބު ސާފުކޮށް ނުދެއްވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެ، އާދަމް ޝަރީފް ގެންދެވީ ފުލުފުލުން ނިޒާމީ މައްސަލަ ނަންގަވަމުންނެވެ. އޭނާގެ ފަހަތުން އިދިކޮޅުގެ އެހެން މެމްބަރުން ވެސް ނިޒާމީ މައްސަލަ ނެންގެވި އެވެ.

އޭގެ ޖަވާބުގައި ރިޔާސަތުން މަޖިލިހުގެ ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ، އޭޖީގެ ނިންމެވުން ބަދަލު ކުރެއްވި ސަބަބު ވެސް ސާފު ވާނީ އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލަ ހުށަހަޅުއްވައި، ޖަވާބުދާރީވާން ފުރުސަތު ދިނުމުން ކަމަށެވެ.

ރިފްއަތުގެ އިތުބާރުނެތް ކަމުގެ މައްސަލައިގެ ބަހުސަށް ޖުމްލަ ދެ ގަޑިއިރު މަޖިލީހުގެ އާންމު ކޮމިޓީން ކަނޑާއަޅާފައި އޮތް ނަމަވެސް، މެމްބަރުން ފުލުފުލުގައި ނިޒާމީ ނުކުތާތައް ނަންގަވާތީ، 10:30 ގައި ހެނދުނު ސައިގެ ވަގުތަށް ޖަލްސާ މެދުކަނޑާލިއިރުވެސް، އެ މައްސަލަ ހުށަހަޅައި ނިންމަން ވެސް ފުރުސަތެއް ނުލިބުނެވެ.

ހެނދުނުގެ ސައި ގަޑިއަށް ފަހު ޖަލްސާ އަލުން ފަށައި، އޭޖީ ޖަވާބުދާރީވުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ފުރަތަމަ ފުރުސަތު ރިޔާސަތުން ދެއްވި އެވެ. އާންމު ކޮމިޓީން ނިންމާފައިއޮތީ، މީގެ ކުރިން ވެސް އަމަލު ކުރާ ގޮތަށް އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ މައްސަލާގައި ޖަވާބުދާރީވާން 30 މިނެޓުގެ ވަގުތެއް އޭޖީ އަށް ދިނުމަށެވެ. އެއީ ދެ ގަޑިއިރުގެ ބަހުސް ފެށުމުގެ ގޮތުން 10 މިނިޓާއި މެދު ތެރެއިން 10 މިނިޓާއި ބަހުސް ނިންމާލުމުގެ ގޮތުން 10 މިނިޓެވެ. ބާކީ އޮތް ދޮޅު ގަޑިއިރު އެ މައްސަލާގައި ބަހުސް ކުރައްވާނީ މެންބަރުންނެވެ.

އޭޖީ އަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ފުރަތަމަ 10 މިނެޓުގައި އޭނާ ވަނީ ދެކުނުގެ އިން ވަކި ކުރުމުގެ މައްސަލާގައި ކުރީގެ ސަރުކާރުތަކާއި ކުރީގެ ބަންޑާރަ ނައިބުން ވަރަށް ބޮޑަށް އިހުމާލުވެފައިވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ.

އަދި މޮރިޝަސްއަށް ދިވެހި ކަނޑުން ބައެއް ދޫކޮށްލަން ސަރުކާރުގެ ކަމާގުޅު ހުރި ވެރިން ރިޝްވަތު ނެގިކަމުގެ ތުހުމަތަށް އޭޖީ ވަރަށް ވަރުގަދަ ރައްދެއް ދެއްވި އެވެ.

އޭޖީ ވިދާޅުވީ، ދެކުނުގެ އިން ވަކިކުރުމުގެ މައްސަލާގައި ކޮންމެ ނިންމުމެއް ނިންމާފައި ވާނީ، ގާނޫނުއަސާސީ އާއި ގާނޫނުތަކާއި ރާއްޖެ ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަގުވާމީ މުއާހަދާތަކުގެ ތަރަހައިގެ ތެރެއިން ކަމަށެވެ. އެ މައްސަލައިގައި ރާއްޖޭން ވަކާލާތު ކުރި ގޮތަށް ފުރިހަމައަށް ކާމިޔާބު ލިބިފައިވާކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

ރިފްއަތުގެ ވާހަކައިގެ ތެރެއިން ވެސް އަދިކޮޅު މެމްބަރުން ގެންދެވީ ނިޒާމީ ނުކުތާތައް ނަންގަވައި އޭނާގެ ވާހަކަތަކަށް ހުރަސްއަޅުއްވަމުންނެވެ.

އޭޖީއަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ފުރަތަމަ 10 މިނެޓު ހަމަވުމަށް ފަހު، ބަހުސްގައި ބައެއް މެމްބަރުން ވާހަކަ ދައްކަވަން ފުރުސަތު ދެއްވި އެވެ. އޭގެ ފަހުން، ރިޔާސަތުގައި އިންނެވި ނަޝީދު ވަނީ މެންދުރު ކެއުމަށް ޖަލްސާ މެދުކަނޑާލެއްވި އެވެ. ޖަލްސާގެ ފަހު ދަންފަޅި ފެއްޓެވި ވިލުފުށި ދާއިރާގެ މެމްބަރު ހަސަން އަފީފެވެ.

މެންދުރުގެ ކެއުމަށްފަހު، ޖަލްސާ އަލުން ފެށިއިރު ވެސް އިދިކޮޅު ބައެއް މެމްބަރުން ގެންދެވީ ތަޅުމުގައި އަޑުގަދަ ކުރައްވަމުންނެވެ. ބަހުސްގެ ތެރެއިން ވެސް މެމްބަރުން ގެންދެވީ ކޮޅަށް ތެދުވެވަޑައިގެން، އޭޖީއާ ކުރެއްވި ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބު ލިބިގެން މެނުވީ ޖަލްސާ ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭނެ ކަމަށް ވިދާޅުވެ އިހުތިޖާޖު ކުރައްވައިފަ އެވެ.

މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދުގައި ބުނާ ގޮތުން، މެމްބަރުން ކުރާ ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބު ދިނުން ވަޒީރުންނަށް ލާޒިމުވަނީ، ވަޒީރުންނާ ސުވާލުކުރަން އޮންނަ އިޖުރާއަތުގެ ދަށުންނެވެ. ނަމަވެސް، ވަޒީރުންގެ އިތުބާރުނެތްކަމުގެ މައްސަލަތަކުގައި ޖަވާބުދާރީވުމާއި ދިފާއުގައި ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ފުރުސަތު ހަމައެކަނި ލިބޭނީ، އާންމު ކޮމިޓީން ކަނޑައަޅާފައިވާ ވަގުތުތަކުގައި އެކަންޏެވެ.

ބަހުސަށް ފުރުސަތު ދިނުމަށް ރިޔާސަތުން ތަކުރާރުކޮށް އެދިގެން އިޖާބަ ނުލިބުމުން، ރިޔާސަތުގައި އިންނެވި އަފީފް ވަނީ މަޖިލީހުގެ ނިޒާމު ގެއްލިފައިވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެ، މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާ ނިންމަވާލައްވައިފަ އެވެ.

އިތުބާރުގެ މައްސަލަ ނުނިމޭތީ، މި މައްސަލަ މާދަމާގެ ޖަލްސާއަށް އެޖެންޑާ ކުރާނެ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ. ޗާގޯސް މައްސަލާގައި ރިފްއަތުގެ އިތުރުން ފޮރިން މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ ޝާހިދުގެ އިތުބާރުނެތް ކަމުގެ މައްސަލައެއް ވެސް އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން ވަނީ މަޖިލީހަށް ވައްދައިފަ އެވެ. ޝާހިދުގެ މައްސަލަ އެޖެންޑާކުރާ ގޮތަށް ހަމަޖެހިފައިއޮތީ މާދަމާ އަށެވެ.