އޭޖީގެ ހުށަހެޅުން: ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ "ސަގާފަތް" ބަދަލުކޮށްދީ!

"ގާނޫނުއަސާސީގައި އެންމެ ފަހު ބަސް ބުނާނީ ސުޕްރީމް ކޯޓުންނެ"ވެ؛ ދައުލަތާއި ރައްޔިތުންގެ މަސްލަހަތާ ގުޅުން ހުރި ބޮޑެތި މައްސަލަތައް ވެސް އެ ކޯޓުން ބޭނުންވާ ގޮތަކަށް ނިންމައި، މި ޖުމްލަ އިން ސިއްކަ ޖަހަމުންދާތީ ފާޑުކިއުން އޮތީ އިންތިހާގަ އެވެ.

ދައުލަތުގެ ތިން ބާރު ވަކިކޮށް، އެއް ބާރުން އަނެއް ބާރަށް ފާރަވެރިވެވޭ ގޮތަށް ގާނޫނުއަސާސީ އެކުލަވާލާފައި އޮތަސް މިހާތަނަށް ފެންނަނީ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ބާރު ގަދަކޮށްފައި އޮތް ތަނެވެ. އެކި ބާވަތުގެ ނިންމުންތަކުން އަނެއް ދެ ބާރުގެ ޒިންމާތަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތުތައް އަދާކުރަން ހުރަސްއަޅާފައި އެބަ ހުއްޓެވެ.

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖުޑިޝަރީ ކޮމިޓީ އަށް ޖުޑީޝަލް ސާވިސް ކޮމިޝަން (ޖޭއެސްސީ) ހާޒިރުކުރުމުން، ދައުލަތުގެ ބަންޑާރަ ނައިބު އިބްރާހިމް ރިފްއަތު ފާޅުކުރެއްވި އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކީ ވެސް އެ އެވެ. އެންމެ ފަހު ބަސް ބުނާނީ ސުޕްރީމް ކޯޓުން ކަމަށް ބުނެ އަބަދުމެ ދައްކާ ބިރާ އެކު، ދައުލަތުގެ އެހެން ބާރުތައް ސުޕްރީމް ކޯޓަށް "ނިގުޅައިގަނެ" އަމަލުކުރަމުންދާ ގޮތް ވަގުތުން ހުއްޓުވަން އޭނާ އެދިވަޑައިގަތެވެ.

ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ބާރުތައް ޖަމާކުރުމުގެ ސަގާފަތް ތަފްސީލްކޮށް ދެއްވަމުން ރިފްއަތު ވިދާޅުވީ ކޯޓުތަކާ ބެހޭ ގާނޫނުގެ އެތައް މާއްދާއެއް ބާތިލް ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަމަށެވެ. ކޯޓުތަކާ ބެހޭ ގާނޫނުން އުފައްދަން ޖެހޭ ޖުޑީޝަލް ކައުންސިލް ސުޕްރީމް ކޯޓުން އުވާލުމަށް ފަހު، އެ ކޯޓުގެ އަމިއްލަ އިސްނެގުމަށް މިހާރު އެފަދަ ކައުންސިލެއް އެކުލަވާލައި، އެތަނުން ދޭ ލަފަޔާ އެއްގޮތަށް އަމަލުކުރަމުންދާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭޖީ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހަށް ލިބިދީފައި އޮންނަ ބާރެއް، ފަނޑިޔާރު ގެއަށް ބޭނުން ނުކުރެވުނު ނަމަވެސް ގާނޫނުއަސާސީގެ ރޫހާ ޚިލާފަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން އެކަން ވެސް ކޮށްފައިވެ އެވެ. އެއީ ބަލަން ޖެހޭ މައްސަލަތަކެއް ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

ރިފްއަތުގެ އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކަށް ވީ ޖޭއެސްސީގެ ބާރުތަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތުތަކަށް އެކި ސިފަސިފައިގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނޭދެވޭ އަސަރު ފޯރުވުމެވެ. ވޭތުވެދިޔަ ހަ މަހަށް އެކަނި ބެލިޔަސް އެކަން ލިޔެކިޔުމުން ފެންނަން އެބަހުރި ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރު އަބްދުﷲ ދީދީ އަށް ތުހުމަތުކުރެވޭ ޖިނާއީ މައްސަލަތަކަކާ ގުޅިގެން ޖޭއެސްސީން އޭނާ ސަސްޕެންޑު ކޮށްފައި ވަނިކޮށް، ސުޕްރީމް ކޯޓުން ވަނީ އެ ސަސްޕެންޝަނަށް އަމަލު ކުރުން ހުއްޓުވައިފަ އެވެ. އެ ފަނޑިޔާރާ މެދު އިތުރު ފިޔަަވަޅެއް ނާޅަން އެ ކޮމިޝަނަށާއި ދައުލަތުގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކަށް އެ ކޯޓުން ވަނީ އަމުރުކޮށްފަ އެވެ. އެކަމަކު ފަހުން ޖޭއެސްސީން ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ އެ ކޮމިޝަންގެ ނިންމުން ދެމި އޮންނާނެ ކަމަށެވެ.

ރިފްއަތު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ފަނޑިޔާރު އަބްދުﷲ ދީދީ ސަސްޕެންޑް ކުރަން ޖޭއެސްސީން ނިންމި ނިންމުމަށް އަމަލުކުރަން ފަސްކުރަން ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނެރުނީ ގާނޫނާ ޚިލާފު އަމުރެކެވެ. އޭނާ ސަސްޕެންޑް ކުރީ އެ ކޮމިޝަނަށް ލިބިދޭ ބާރުތަކާއި އިޚްތިޔާރުގެ ދަށުން ހުރިހާ އިޖުރާއަތުތަކާ އެއްގޮތަށް ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

"ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް، ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ހުށަހެޅުއްވި މައްސަލަ ގަވާއިދާ އެއްގޮތަށް ޖުޑީޝަލް ސާވިސް ކޮމިޝަންގައި އެޖެންޑާކޮށްގެން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އިރުގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސާވިސްގެ ފަރާތުން 12 ޖޫން، 2019 ގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ސިއްރު ސިޓީއެއްގެ ގޮތުގައި ސިޓީއެއް ފޮނުއްވި. އެ ސިޓީގައި ވަރަށް ތަފްސީލްކޮށް ވިދާޅުވެފައި އޮތް ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރު އަލްއުސްތާޒު އަބްދުﷲ ދީދީއާ ގުޅޭ ގޮތުން އެ ބޭފުޅުން ޖިނާއީ ކުށުގެ މައްސަލަތަކެއް ބަލަމުން ގެންދާ ވާހަކަ،" ރިފްއަތު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ސުޕްރީމް ކޯޓަކީ އަދުލު އިންސާފު ގާއިމްކުރުމުގެ އެންމެ މަތީ ކޯޓަށް ވިޔަސް ގާނޫނުއަސާސީން އުފައްދާފައި އޮންނަ މިނިވަން މުސްތަގިއްލު ކޮމިޝަނަކަށް، ވަކިން ހާއްސަކޮށް ފަނޑިޔާރުންގެ ކަންތައްތައް ބެލުމަށްޓަކައި ފާރަވެރިވުމަށް އޮންނަ މުއައްސަސާއަކަށް ނޭންގޭނެ އެކަން ކުރީ ގޯސްކޮށޭ،" ބަންޑާރަ ނައިބު ވިދާޅުވި އެވެ.

ޖުޑިޝަރީ ކޮމިޓީގެ މެމްބަރުންގެ ކަންބޮޑުވުމާއި ޝަކުވާ!

- ސުޕްރީމް ކޯޓުން ވަނީ ގާނޫނުތަކުގެ ބައެއް މާއްދާތައް އުވާލައި، ޖުޑީޝަލް ސާވިސް ކޮމިޝަންގެ ބާރު ނިގުޅައިގެންފައި.

- ޖޭއެސްސީން ބަލާ މައްސަލަތަކަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނުފޫޒު ފޯރުވާފައި އެބަހުރި.

- ދަށު ކޯޓުތަކުގެ ފަނޑިޔާރުން ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ގެންގޮސް މައްސަލަތައް ވަކި ގޮތަކަށް ނިންމުމާއި ނުނިންމުމަށް ވެސް ނުފޫޒު ފޯރުވާފައި ހުރި.

- ޖޭއެސްސީގެ ނިންމުމަކަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ގޮންޖައްސަވާފައިވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެ މެމްބަރު އަލީ ހުސެއިން މިސާލު ނެންގެވީ ފަނޑިޔާރު އަބްދުﷲ ދީދީ ސަސްޕެންޑްކުރަން ޖޭއެސްސީގެ ނިންމުން ބާތިލް ކަމަށް އެ ކޯޓުން ނެރުނު އަމުރު.

- ޖޭއެސްސީ އަށް ޖުމްލް 594 މައްސަލަ ހުށަހެޅި އިރު 429 މައްސަލަ ނުބަލަން ނިންމާފައިވޭ. މީގެ މާނައަކީ ފަނޑިޔާރުންގެ މައްސަލަތަކެއް ނެތުން ކަމަށް ދޭހަވާ ގޮތަށް އަމަލުތައް ހުރުމަކީ ކަންބޮޑުވުމެއް ކަމަށް މެމްބަރުން ވިދާޅުވި.

- ފަނޑިޔާރުގެއަށް ރައްޔިތުންގެ އިތުބާރެއް ނެތް، ދިރާސާތަކުން އެކަން އޮތީ ފެންނަން.

ޖޭއެސްސީގެ ނިންމުމަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ބަސް ބުނި އިރު، އަދުލުއިންސާފު ގާއިމްކުރުމުގައި ހިމެނޭ އެންމެންގެ މައްޗަށް ޖޭއެސްސީގެ ބާރު ހިނގާނެ ކަން ގާނޫނުއަސާސީގައި ސާފުކޮށް ލިއެފައި އޮތް ކަން ރިފްއަތު ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ އެ ބާރު ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންނަށް ނުހިނގާނެ ކަމަށް ކަނޑައަޅައި އިސްތިސްނާކޮށްފައި ނެތް ކަމަށެވެ. ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރަކަށް ވިޔަސް ސުލޫކީ މައްސަލައެއް ހުށަހަޅައިފި ނަމަ ޖޭއެސްސީ އަށް ބެލުމުގެ ބާރު އޮތް ކަން ގާނޫނުއަސާސީގެ 159 ވަނަ މާއްދާގެ ށ.އާ ހަވާލާދެއްވައި ރިފްއަތު ވިދާޅުވި އެވެ.

ޖޭއެސްސީ އަށް ލިބިދީފައިވާ ބާރުގެ ބޭނުންކުރާ އިރު އެކަމަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ހުރަސްއަޅަން ކުރާ މަސައްކަތް ގާނޫނުތަކަށް އިސްލާހު ގެނެސްގެން ނަމަވެސް މަޖިލީހުން ހުއްޓުވައި ދެއްވަން އޭޖީ އެދިވަޑައިގަތެވެ.

"ދެ ވަނަ ކަމަކަށް އަޅުގަނޑު އެދެން، ސުޕްރީމް ކޯޓުން އަމިއްލަ އިސް ނެގުމަށް، ނުވަތަ ސްމޯޓޯކޮށް މި މައްސަލަތައް ބެލުން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ކަމާ ބެހޭ ކޮމިޓީތަކުން ނުވަތަ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ކުރަން ޖެހޭ ކަންތައްތައް ވެސް ކޮށްދިނުން،" ރިފްއަތު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ތިން ވަނަ ކަމަކަށް އަޅުގަނޑު އެދެން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ގާނޫނުގެ އެކިއެކި މާއްދާތަކާއި ބައިތައް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ހިތުހުރި ގޮތަކަށް ބާތިލްކުރުމުގެ ސަގާފަތް ނިމުމަކަށް ގެނެސްދެއްވުމަށް."

ޖޭއެސްސީގެ ބާރުތަކަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން އަރައިގަންނަ ކަމަށް އެ ކޮމިޝަންގެ މެމްބަރުން ވާހަކަ ދެއްކެވި އިރު އެކަން ދިފާއުކުރެއްވީ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރު އަބްދުﷲ އަރީފެވެ. ޖޭއެސްސީގެ ރައީސްގެ ގޮތުގައި ވެސް ހުންނެވި ފަނޑިޔާރު އަރީފް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، ޖޭއެސްސީ އަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނުފޫޒެއް ނުފޯރުވަ އެވެ.

ސުޕްރީމް ކޯޓުން ބާރުގެ ބޭނުންކުރަނީ ގާނޫނީ އިމުގެ ތެރޭގައި ކަން ވެސް ތަކުރާރުކޮށް އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. އެކަމަކު ފަނޑިޔާރުންނާ ގުޅޭ ގޮތުން ޖޭއެސްސީ އަށް ހުށަހަޅާ މައްސަލަތައް ވެސް އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ނުގެންދެވި ވާ ކަމަށް އެ ކޮމިޝަނުގެ އެހެން މެމްބަރުން ވިދާޅުވި އެވެ.

ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ބާރު ގަދަކޮށްފައިވާ އިރު، ދައުލަތުގެ އެއްވެސް ބާރަކީ ގާނޫނުއަސާސީގެ ބެލެނިވެރިއެއް ނޫން ކަމާއި ދައުލަތުގެ އެންމެހާ ބާރުތައް ގާނޫނުއަސާސީގައި ލިބިދީފައި އޮންނަނީ ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ކަން އެ ކޮމިޓީގައި ބަންޑާރަ ނައިބު ހަނދާންކޮށްދެއްވި އެވެ.