އާ ސަރުކާރުން ވެސް ހަމަ ކުރީގެ ބަހަނާތައް!

ދައުލަތުގެ ފައިސާއިން ހަރަދުކޮށްގެން މަޝްރޫއުތައް ހިންގަން އޮންނަ "މާލިއްޔަތު ގަވައިދު"ގެ ބައިތައް ކުރީގެ ސަރުކާރުން ބަދަލުކުރީ ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލް އަޅަން ސިންގަޕޫރު ބަޔަކާ ހަވާލުކުރަން ވެގެންނެވެ. އެ ގަވައިދު ބަދަލުކޮށް، ބިޑަކާ ނުލައި މަސައްކަތް ހަވާލުކުރުމުން އޭރު ބޮޑެތި ފާޑުކިއުންތަކެއް އަމާޒުވި އެވެ. އޭރު ވެސް ސަރުކާރުންް ދެއްކި އެއް ބަހަނާއަކީ މަޝްރޫއުތައް އަވަސްކުރަން ޖެހޭ ކަމުގެ ބަހަނާ އެވެ.

އެކަމުގައި އެންމެ ބޮޑެތި ތުހުމަތުތަކެއް ކުރީ މިހާރުގެ ސަރުކާރުގައި ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ އިސް ބޭފުޅުންނެވެ. ވެރިކަންކުރާ މައި ޕާޓީ އެމްޑީޕީންނެވެ. އެހެންކަމުން ރައްޔިތުން އުއްމީދުކޮށްގެން ތިބީ ދެން އެފަދަ ގޮތަކަށް މަޝްރޫއުތައް ހަވާލު ނުކުރާނެ ކަމަށެވެ. އެ ގަވައިދު ވެސް އުވާލާނެ ކަމަށެވެ.

އެކަމަަކު ރައީސް އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ސޯލިހުގެ ސަރުކާރުން މިހާތަނަށް ބަޔަކާ ހަވާލުކުރި އެންމެ ބޮޑު މަޝްރޫއު ދީފައި އެވަނީ ހަމަ އެއްކަލަ ގަވައިދުގެ ދަށުން ބިޑަކާ ނުލަ އެވެ. ގުޅިފަޅުން ބޮޑު ސަރަހައްދެއް ހިއްކަން 53 މިލިއަން ޑޮލަރު (817 މިލިއަން ރުފިޔާ) އަށް ނެދަލެންޑްސްގެ ބޮސްކާލިސްއާ ހަވާލުކުރީ ރައްޔިތުންނަށް އަންގާ ވެސް ނުލަ އެވެ. ގުޅިފަޅު މަޝްރޫއާ މެދު މިޑިއާ އާއި ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ގިނަ ސުވާލުތަކެއް އަފައްދަން ފެށުމުން ފިނޭންސް މިނިސްޓަރުު އިބްރާހީމް އަމީރު ބުރާސްދަތި ދުވަހު ނޫސްވެރިންނާ ބައްދަލުކުރެއްވި އެވެ. މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ބިޑަށް ނުލައި މަސައްކަތްތައް ހަވާލުކުރުމަކީ ދުނިޔޭގެ އެހެން ގައުމުތަކުގައި ވެސް ކުރާ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އެގޮތަށް ހަވާލުކުރެވޭނެ "ވިންޑޯއެއް" މި ސަރުކާރުން ވެސް ހުޅުވާފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ދެން ހަމަ ބިޑިންގެ ނޮން ކޮމްޕެޓިޓިވް ބިޑިންއެއް ވެސް އެބަ ގެންގުޅެވޭ. އެއީ އަންސޮލިސިޓެޑް ޕްރޮޕޯސަލްސްގެ ގޮތުގައި އަަންނަ ކަންތައްތައް. ދުނިޔޭގެ ހަމަ ހުރިހާ ގައުމުތަކެއްގައި ވެސް އަން ސޮލިސިޓެޑް ޕްރޮޕޯސަލްސް (ޔޫއެސްޕީ) ގެ ޒަަރިއްޔާއިން ޕްރޮޖެކްޓްސް ހުށަހެޅި ސަރުކާރުތަކުން މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދެވޭ،" ސަރުކާރަށް އަންނަ ފާޑުކިއުންތަކުން ބޯދަމައި ގަންނަވަމުން، އޭނާ ތަފްސީލު ދެއްވި އެވެ.

އަމީރު ވިދާޅުވީ އެއީ ސަރުކާރުގެ މެނިފެސްޓޯގައި ނުހިމެނޭ މަޝްރޫއެއް ހިންގަން ޕްރައިވެޓް ކޮންޓްރެކްޓަރުން ޝައުގުވެރިކަން ފާޅުކުރަން ފުރުސަތު ދިނުމުގެ ގޮތުން އަމަލުކުރާ އުސޫލެއް ކަމަށެވެ.

"އެއީ މިސާލަކަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ މެނިފެސްޓޯގައި ހިމެނިފައި ހުރި ޕްރޮޖެކްޓްތަކުގެ އިތުރަށް އަދި ކޮންޓްރެކްޓަރުން ނުވަތަ ބޭރުގެ އިންވެސްޓަރުން ހިންގަން ބޭނުންވާ ޕްރޮޖެކްޓްތަކަށް ވެސް ޖާގަ އޮންނަ ގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން ޔޫއެސްޕީގެ ވިންޑޯ ހުޅުވާފައި މިވަނީ،" އަމީރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އެކަމަކު ފިނޭންސް މިިނިސްޓަރުގެ ވާހަކަ، ދުވެހި ދައުލަތުގެ ތެރެއަށް ފެތުރިފައި އޮތް ހިޔާނާތުގެ ބޮޑެތި މައްސަލަތަކަށް ބަލާއިރު، ގަބޫލުކުރަން ދައްޗެވެ. ކޮންމެ ގަވާއިދެއް ހެދިޔަސް، އަދި އުސޫލުތަކެއް ކަނޑައެޅިޔަސް، ބޮޑެތި މަޝްރޫއުތައް ބިޑެއް ނެތި ހަވާލުކުރުމަކީ ކޮރަޕްޝަނަށް މަގު ފަހިކުރުމެވެ. އަމީރު ވެސް އެކަމާ ދެކޮޅެއް ނޫނެވެ. ރިސްކް އޮތްކަން އޭނާ ގަބޫލުކުރައްވަ އެވެ.

"ކޮރަޕްޝަނަށް މަގުފަހިވާ ގޮތަށް ވެސް ކަންތައް ކުރެވޭ ރިސްކު އިންނާނެ،" މިނިސްޓަަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ ރިސްކް ކުޑަކުރަން އާ ސަރުކާރުން އެޅި ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުގައި އޭނާ ދެއްކެވީ ހުޅުވާލާފައިވާ ބިޑަކަށް ނުގޮސް އަޑިއަޑިން ކަންކަން ނިންމާލެވޭ ގޮތަށް ސަރުކާރުން ގެޒެޓްކޮށްފައިވާ އުސޫލެކެވެ. އެކަމަކު ރާއްޖޭގެ ކުރީގެ ސަރުކާރުތަކުން، ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް އެތައް މިލިއަން ރުފިޔާއެއްގެ ގެއްލުންވާ ގޮތަށް ހިންގި، ނުވަތަ ބޭރުގެ ކުންފުނިތަކާ ހަވާލުކުރި މަޝްރޫއުތަކަށް ބަލާއިރު، އުސޫލަކުން ވެސް، އަދި ގަވާއިދަށް ގެންނަ ބަދަލަކުން ވެސް، އެ އަމަލްތަކެއް ނުހުއްޓުވޭނެ އެވެ.

ގުޅިފަޅުގެ ބިން ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫއު، އަމީރު އެ ވިދާޅުވާ އުސޫލަަކަށް ވެސް ނުފެތެ އެވެ. އެގޮތަށް ހުށަހެޅޭނީ ބަޔަކު އަމިއްލައަށް އިސްނަގައިގެން ހިންްގަން ބޭނުންވާ މަޝްރޫއުތަކަށް ކަން މިނިސްޓަރުގެ ވާހަކައިން އެނގެ އެވެ. ގެޒެޓްކޮށްފައިވާ އުސޫލުން ވެސް ދޭހަވަނީ އެގޮތަށެވެ. އެކަމަކު ގުޅިފަޅުގައި ހަދާ ވިޔަފާރި ބަނދަރަކީ ސަރުކާރުގެ ސްޓްރެޓީޖިކް އެކްޝަން ޕްލޭން (އެސްއޭޕީ)ގައި ވެސް ހިމެނޭ، މަޝްރޫއެކެވެ. އެ ބަނދަރާ އެކު ގުޅިފަޅުގެ މާސްޓަ ޕްލޭނެއް ހަދަން ބަޔަކާ ވަނީ ހަވާލު ވެސް ކޮށްފަ އެވެ.

ގުޅިފަޅު ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫއު ބިޑަކާ ނުލައި ބޮސްކާލިސްއަށް ދިނުމުން ސުވާލު އުފައްދާ ފަރާތްތަކަށް ދެވަނަ ބަހަނާއެއްގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރުން ބުނީ ބިޑަށް ހުޅުވާލައިގެން ވެސް ގިނަ މަޝްރޫއުތަކެއް ހަވާލުކޮށްފައިވާ ކަަމަށެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެން މިހާތަނަށް ނެޝަނަލް ޓެންޑާ މެދުވެރިކޮށް 219 ޕްރޮޖެކްްޓެއްގެ މަސައްކަތް އެބަ ހިންގޭ. ކޮންޕެޓިޓިވް އޯޕެން ބިޑިން ޕްރޮސެސްއެއްގެ ތެރެއިން ސަރުކާރުން މިހާތަނަށް 194 ޕްރޮޖެކްޓެއް ދީފައިވާނީ،" އަމީރު ވިދާޅުވި އެވެ.

ގުޅިފަޅު ހިއްކަން ބޮސްކާލިސްއާ ހަވާލުކުރި ގޮތާ މެދު ޝައްކުގެ ނަޒަރަކުން ބެލޭ އަނެއް ސަބަބަކީ އެ މަޝްރޫއުގެ އެއްބަސްވުމުގައި "ސިއްރު ސިއްރުން" ސޮއިކޮށްލުމެވެ. ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީން މީގެ ކުރިން އަމަލުކުރަމުން އަންނަ ގޮތަކީ ދެތިން މިލިޔަން ރުފިޔާގެ ކުދިކުދި މަޝްރޫއުތަކުގެ ކޮންޓްރެކްޓްތަކުގައި ސޮއިކުރާ އިރު ވެސް މީޑިއާ އަށް ދައުވަތު ދީގެން ބޭއްވުމެވެ. އެފަދަ ރަސްމިއްޔާތުތަކުގައި މަޝްރޫއާ ބެހޭ ގިނަ މައުލޫމާތުތަކެއް ވެސް ދެ އެވެ. އެކަމަކު 53 މިލިޔަން ޑޮލަރުގެ ބޮޑު މަޝްރޫއު ހަވާލުކުރި އިރު އެކަމެއް ނެތެވެ. އެއީ ކީއްވެތޯ ސުވާލު ކުރުމުން އަމީރު ދެން ވެސް ދެއްކީ ނުބައި މިސާލެކެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ ހާމަކަން ބޮޑުކޮށް މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދަން ވެގެން، މަސައްކަތްތަކުގެ ލިސްޓް ވެސް އާއްމު ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށެވެެ. އެގޮތަށް ގެންދަން ކުރިއަށް ރާވާފައި ހުރި ކަންތައްތައް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ނަމަވެސް ބޮސްކާލިސްއާ އެކު އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރުމުގެ ރަސްމިއްޔާތަށް މީޑިއާ ނުގެންދިޔަ ސަބަބެއް ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ.

އަވަސްކުރަން ޖެހުމަކީ އަދިވެސް ބަހަނާއެއް

ބޮޑެތި މަޝްރޫއުތައް ހިންގާނެ ފަރާތެއް ހޯދަން އިއުލާނު ނުކޮށް ކުންފުނިތަކާ ހަވާލުކުރަން ކުރީގެ ސަރުކާރުން ވެސް ދެއްކި ބަހަނާއަކީ ބާރު ސްޕީޑްގައި މަސަައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދަން ބޭނުންވުމެވެ. އަމީރު ވެސް ވިދާޅުވީ ގުޅިފަޅުގައި ހަދާ ވިޔަފާރި ބަނދަރުގެ މަސައްކަތް އަވަސް ކުރުން މުހިއްމު ވެފައިވާ މިންވަރެވެ.

ފިނޭންސްގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު އިއާދު ހަމީދު ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގައި ރަނގަޅު ވިޔަފާރި ބަނދަރެއް ނެތީމާ ރައްޔިތުންނަށް ބޮޑެތި ދަތިތަކާ ކުރިމަތިވަމުން ދާ ކަމަށެވެ.

"އެންމެ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ މާލޭގެ ވިޔަފާރި ބަނދަރުގައި މިއަދު ވަރަށް ގިނަ މައްސަލަތަކާ މިދަނީ ކުރިމަތިވަމުން. ޚާއްސަ ގޮތެއްގައި ވިޔަފާރި ބަނދަރުގައި ޖާގައިގެ ދަތިކަމުގެ ސަބަބުން އަދި ތޮއްޖެހުމުގެ ސަބަބުން، ރާއްޖެއަށް މުދާ އެތެރެކުރާ ފަރާތްކަށް ރާއްޖެއަށް މުދާ ޓްރާންސްޕޯޓްކުރާ ޝިޕިން ލައިންތަކާ ޝިޕިން އެޖެންޓުންނާ އަދި އާއްމު ރައްޔިތުންގެ ވެސް މިދަނީ މިކަމުގައި ވަރަށް ބޮޑެތި ދަތިތަކެއް ތަހައްމަލުކުރަމުން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީން ބުނީ ބަނދަރުގެ މަަސައްކަތް އަވަހަށް ފަށަން ބޭޭނުންވާތީ ބިން ހިއްކުން އަވަސް ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. އަދި ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ގޮތަށް އެ މަސައްކަތްކުރެވޭ ފެންވަރުގައި ދުނިޔޭގައި ވެސް އޮތީ އެންމެ ހައެއްކަ ކުންފުނި ކަމަށް ޕްލޭނިންގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު ޝިފާޒް އަލީ ވިދާޅުވި އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބޮސްކާލިސްއަކީ، އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، ރާއްޖޭގެ އިތުބާރު ހޯދާފައިވާ އެއް ކުންފުންޏެވެ.

"ދުނިޔޭގައި ވެސް މިވަރުގެ މަސައްކަތެއް، މި ސްކޭލްގެ ޑްރެޖިން ވޯކެއް ކުރެވޭ ހަމަ ހައެއްކަ ކުންފުނި މި އޮންނަނީ. ދެން އޭގެ ތެރެއިން ބޮސްކާލިސް އެއީ ހަމަ ތިޔަ ބޭފުޅުންނަށް ވެސް އެނގިލައްވާނެ ރާއްޖޭގައި މީގެ ކުރިން ވެސް އެތައް މަޝްރޫއެއް ހިންގައި، ކާމިޔާބުކަމާ އެކީ ވަރަށް އަވަހަށް، އަޅުގަނޑު ދަންނަވާނީ އެންމެ ފުރަތަމަ ރާއްޖޭގައި ވަރަށް އަވަހަށް ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫއެއް ކުރިއަށް ގެންދެވިދާނެކަން ފުރަތަމަ ދެއްކި ކުންފުނި ބޮސްކާލިސްއަކީ،" ސަރުކާރުގެ ނިންމުން ދިފާއުކުރަައްވަމުން އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އަމީރު ވިދާޅުވީ ބިޑަށް ހުޅުވާ ނުލައި މަސައްކަތް ހަވާލުކުރުމަކީ ސަރުކާރުން އާއްމުކޮށް ކަންކުރަން ބޭނުންވާ އުސޫލެއް ނޫން ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ގުޅިފަޅަށް ވިޔަފާރި ބަނދަރު ބަދަލުކުރުމުގެ މަސައްކަތަކީ ނުފަށައި މަޑުކުރެވެން ނެތް މަސައްކަތެއް ކަމަށް ވިދާޅުވެ، އޭނާ ވެސް ދެއްކެވީ އުޒުރެކެވެ.

"ކުރިއަަށް އޮތް ހަތަރު އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން ނިންމަން ބޭނުންވާ އެންމެ ޕްރިއޯރިޓީ ޕްރޮޖެކްޓްސް ތެރޭގައި މާލޭގެ ކޮމާޝަލް ޕޯޓް އެ ސަރަހައްދަށް ބަދަލުކުރުން. ބަދަލުކޮށްގެން އިތުރު އިގުތިސާދީ ހަރަކާތްތަކެއް ގެނައުން. އެހެންވީމާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މަޑުކުރެވޭކަށް ނެތް އަސްލު ހަގީގަތުގައި ދެ އަހަރުން [ބިން ހިއްކުމުގެ] މަސަައްކަތް ނިންމާފައި، އަނެއްކާ އޭގެ ދެ އަހަރު ފަހުން އަނެއްކާ ކޮމާޝަލް ޕޯޓް ބަދަލުކުރުމުގެ މަސަައްކަތް ފަށަން. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އޮޕްޝަނެއް ނޫން،" އެމްޓީސީސީއާ ހަވާލުކޮށްފި ނަމަ އެކަމަށް ހޭދަވާނެ މުއްދަތު ފާހަގަކުރައްވަމުން އަމީރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އެކަމަކު ބޮސްކާލިސްއަށް މަޝްރޫއު ދިނުމަށް މިނިސްޓްރީތަކުން ދެއްކި ވާހަކަތަކަކީ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ދުވަސް ވަރު ވެސް އިވުނު އުޒުރުތަކެވެ. ހަމަ އެއް ކަހަލަ ބަހަނާތަކެކެވެ. މިކުރަނީ އެއް ކަމެކެވެ. ގަވާއިދެއްގެ ދަށުން ވިޔަސް، އުސޫލެއްގެ ދަށުން ވިޔަސް، ދިވެހި ރައްޔިތުން އެއަށް ޒިންމާވާން ޖެހޭ ގޮތަށް، އެތައް ސަތޭކަ މިލިއަން ރުފިޔާގެ މަޝްރޫއުތައް ސަރުކާރުގެ "ދެތިން ވެރިން"ގެ ނިންމުމަކުން ނުދެވޭނެ އެވެ. ދީގެން ވެސް ނުވާނެ އެވެ.