ފުވައްމުލަކުގެ ގިރާ ސަރަހައްދު ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ހިލަ ބަރުކޮށްގެން ދިޔަ ބާޖެއް، މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހު އެ ރަށުގެ ފަރަށް އެރި މައްސަލަ އެންވަޔަރްމެންޓަލް ޕްރޮޓެކްޝަން އެޖެންސީ (އީޕީއޭ) އިން ތަހުގީގުނުކޮށް އުޅެނިކޮށް، އެ ބާޖު މިއަދު ރާއްޖެ އިން ފިލައިފި އެވެ.
10 ޖުލައި 2023
ފުވައްމުލަކުގެ ގިރާ ސަރަހައްދު ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ހިލަ ބަރުކޮށްގެން ދިޔަ ބާޖެއް، މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހު އެ ރަށުގެ ފަރަށް އެރި މައްސަލަ އެންވަޔަރްމެންޓަލް ޕްރޮޓެކްޝަން އެޖެންސީ (އީޕީއޭ) އިން ތަހުގީގުނުކޮށް އުޅެނިކޮށް، އެ ބާޖު މިއަދު ރާއްޖެ އިން ފިލައިފި އެވެ.
ފުވައްމުލަކުގެ ފަރަށް އެރީ އިންޑިއާގެ މޯހަން މުތާ އެކްސްޕޯޓް (އެމްއެމް އެކްޕޯސްޓް)ގެ ބާޖެކެވެ.
އެ މައްސަލައާ ގުޅިގެން އީޕީއޭގެ ޑިރެކްޓަ ޖެނެރަލް އިބްރާހީމް ނައީމް "މިހާރު" އަށް ވިދާޅުވީ، ފަރަށް ނާރާ ކަމަށް ބުނެ، އެ އިދާރާ އަށް އެއްވެސް އެންގުމަކާ ނުލައި މިއަދު ހެނދުނު އެ ބާޖު ރާއްޖެ އިން ފުރައިގެން ގޮސްފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ބާޖު ފުރައިގެން ދިޔުމުގައި އެމްއެމް އެކްސްޕޯޓުގެ ރާއްޖޭގެ އެޖެންޓް، މެއިންލައިން ޝިޕިންގެ ބައިވެރިވުން ވެސް އެބައޮތެވެ. އެކަން ކުރީ އީޕީއޭ އަށް އޮޅުވާލައިގެން ކަމަށް ވެސް ނައީމް ތުހުމަތު ކުރެއްވި އެވެ.
This incident has resulted in the loss of countless marine species that cannot be recovered within our lifetime or for future generations. Pls have a look at the attached media #fuvahmulahReefDamage @MoEnvmv @MoTmv @presidencymv @EPAMaldives @PoliceMv pic.twitter.com/VO7STMm1AM
— Diving Association of Fuvahmulah (@dafmaldives) July 10, 2023
"މެއިންލައިން ޝިޕިން އިން ބުނަނީ ތިމަންނަމެންނަށް މައުލޫމާތު ލިބެނީ އެ ބާޖު ފަރަށް ނާރާ ކަމަށޭ. އެހެންވީމާ ބާޖާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ލިބުނީމާ އީޕީއޭއާ ހިއްސާ ކުރާނަމޭ ކިޔާފައި އީޕީއޭ އިން ފޮނުވި އީމާލެއިލަށް ޖަވާބު ރަނގަޅަށް ނުދީ ތިބެ ބަހައްޓާފައި އެ ތަނަށް [ފުވައްމުލަކު ފަރު މައްޗަށް] ހުރިހާ ހިލަތަކެއް ފޭބީމާ ފުރައިގެން ދިޔައީ،" ނައީމް ވިދާޅުވި އެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެން ނޯންނާނެ އޭތި ހިފަހައްޓާކަށް ބުނަފައެއް. އެއީ، އެ މީހުން އެބަ ބުނޭ ފަރަކަށް ނާރައޭ. އެކަމަކު ފޮޓޯ އާއި ވީޑިއޯއާ އެއްޗެހިން އެބަ ފެނޭ އެތާ ފަރު މައްޗަށް ހިލަތައް އަޅާލާފައި އޮތް ތަނާއި ފަރަށް ގެއްލުން ލިބިފައި ހުރި ތަން."
ނައީމް ވިދާޅުވީ، ބާޖު ފުރައިގެން ދިޔަ މައްސަލަ ބަލަން އީޕީއޭ އިން މިހާރު ފުލުހުންނަށް ވެސް ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ.
މިހާރު ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ފަޅުތަކާއި ފަރުތައް ހަލާކުކުރަމުން އެމީހުން އެ ދަނީ: ނައީމް
ނައީމް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، އެމްއެމް އެކްސްޕޯޓްގެ އުޅަނދުފަހަރުތަކުގެ ސަބަބުން މީގެ ކުރިން ވެސް އެކި ފަހަރު މަތިން ރާއްޖޭގެ ފަޅާއި ފަރުތަކަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތައް ލިބިފައިވެ އެވެ. އެ މައްސަލަތަކުގައި އެ ކުންފުންޏާ މެދު އީޕީއޭ އިން ފިޔަވަޅު އަޅައި ޖޫރިމަނާ ކުރިޔަސް މިހާތަނަށް އެއްވެސް ޖޫރިމަނާއެއް ވެސް ދައްކައިފައެއް ނުވެ އެވެ.
ކަމާބެހޭ އެހެން އިދާރާތަކުން ވެސް އެ ކުންފުންޏާ މެދު އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް ނާޅާތީ ނައީމް ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރެއްވި އެވެ.
"އެންމެ ދެރަ ކަމަކީ އެމްއެމް އެކްސްޕޯޓާއި މެއިންލައިން ޝިޕިންގެ އެހާ ގިނަ މައްސަލަ އުޅޭއިރު ވެސް އެ މީހުންނަށް އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް ނޭޅޭތީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
"މިހާރު ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ފަޅުތަކާއި ފަރުތައް ހަލާކު ކުރަމުން އެ މީހުން އެ ދަނީ."
ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓްރީގެ އޮފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ އެމްއެމް އެކްސްޕޯޓްގެ ބާޖެއް ފިލައިގެން ދިޔަ މައްސަލަ އެ އިދާރާގެ ސަމާލުކަމަށް އައުމާ ގުޅިގެން ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކާ ގުޅިގެން ބަލަން ޖެހޭ ކަންކަން ބަލަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. މި ކަހަލަ މައްސަލަތަކުގައި އޮންނަ އުސޫލުގެ ދަށުން އަބަދުވެސް އަމަލުކުރާ ކަމަށް ވިދާޅުވުން ފިޔަވައި އިތުރު ތަފުސީލެއް މިނިސްޓްރީން އަދި ނުދެ އެވެ.
ރީތި ގޮނޑުދޮށެއް އޮންނަ ފުވައްމުލަކު ފަރަށް ލިބިފައިވާ ގެއްލުންތަކާ ގުޅިގެން އެ ރަށުގެ ޑައިވް އެސޯސިއޭޝަނުން ވެސް ވަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކޮށްފަ އެވެ. އެ ޖަމިއްޔާއިން ނެރުނު ނޫސްބަޔާނެއްގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި، ބާޖު ފަރަށް އެރުމުގެ ސަބަބުން ފަރުގެ 350 މީޓަރުގެ ސަރަހައްދަކަށް ގެއްލުން ލިބިފައި ވެ އެވެ. އެ ސަރަހައްދުގައި 5-10 މީޓަރާ ދެމެދުގެ ފުން އަދި 10-15 މީޓަރު ފުޅާ ވަޅުގަނޑުތަކެއް ވެސް ހެދިފައިވެ އެވެ.
މިދިޔަ މޭ މަހު ވެސް ބޮޑުހިލަ ހިފައިގެން ދިޔަ އެމްއެމް އެކްސްޕޯޓްގެ ބޯޓެއް ހއ. ދިއްދޫ ފަރަށް އަރާފައިވެ އެވެ. އެ މައްސަލަ ތަހުގީގުކޮށް، އެސަސްމަންޓް ނިމި މިހާރު އޮތީ ޖޫރިމަނާ ކަނޑައަޅާ މަރުހަލާގަ އެވެ.
ޓަގުތަކާއި ބޯޓުފަހަރު ފަރަށް އެރުމުގެ ދިގު ތާރީހެއް އޮތް އެމްއެމް އެކްސްޕޯޓްގެ "މުތާ ރޯޔަލް" ނަމަކަށް ކިޔާ ޓަގު ބޯޓާއި "މުތާ ގްރޭސް" ކިޔާ ބާޖެއް ކ. ފުށިދިއްގަރު ފަރަށް 2015 ގައި ވެސް އެރި އެވެ. އެ ކުންފުނި 110 މިލިއަނުން ޖޫރިމަނާކުރިޔަސް އެ ފައިސާ އަދިވެސް ނުދައްކާތީ އެ މައްސަލައިގައި ދައުލަތުން އެ ކުންފުންޏާ ދެކޮޅަށް ދައުވާ ކުރަން އޮތީ ކޯޓަށް މައްސަލަ ފޮނުވައިފަ އެވެ.
އެ ކުންފުނީގެ ޓަގު ބޯޓަކާއި ބާޖެއް 2014 ވަނަ އަހަރު ކ. ތިލަފުށީ ފަރަށް ވެސް އެރި އެވެ.
ފަރަށް އެރުމުން ފިލި ބާޖު 100 މިލިއަނުން ޖޫރިމަނާ
ދިރާސާތައް ބެލިއިރު ފުވައްމުލަކު ފަރަށް ބޮޑު ގެއްލުމެއް
ބޯޓަށް ފުރޭނީ ފައިސާ ދެއްކޭނެ ގޮތެއް ހަމަޖައްސާފައި
ފުވައްމުލަކު ފަރަށް ލިބުނު ގެއްލުން ބަލަން ފަށައިފި
ފުވައްމުލަކު ފަރަށް އެރި ބޯޓުން ތެޔޮ ލީކުވަނީ
130އަށް ވުރެ ގިނަ ސިނގިރޭޓު ކާޓަން ވަގަށް ނަގައިފި
ތިމާވެށީގެ ޖޫރިމަނާތައް ނުދައްކާ ވިޔަފާރިތައް ހުއްޓުވަނީ
ފުވައްމުލަކު ޑްރަގު ނެޓްވޯކް އެއްކޮށްހެން ނައްތާލައިފި
ފުވައްމުލަކަށް ޑްރަގް އެތެރެކުރަންއުޅުނު މީހަކު ހައްޔަރު
ހުޅުމާލެ މަގުތަކުގައި ހުރި ބާ ވެހިކަލްތައް ނަގަނީ