ފުރަތަމަ ވީ ދިވެހި މީހާގެ ގައިގައި އަތްލާން ކެރެން

ރާއްޖޭގައި އޮންނަ ހަމައަކީ ގަވާއިދާ ހިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީމީހާ އަށް އެކަނި އަދަބު ދީ، އޭނާ ޑީޕޯޓް ކޮށްލުމެވެ. ސްޕާއެއްގެ ތެރޭގައި ހަށިވިއްކުމުގެ އަމަލު ހިންގުމުން އެކަން ކުރި މީހުން ހައްޔަރު ކުރުމެވެ. ޑޮލަރު އޭޓީއެމް ކައިރީގައި ކަޅު ބާޒާރުގައި ޑޮލަރު ވިއްކާ ބިދޭސީމީހާ އެކަނި ހިފަހައްޓައި އެ މީހާ އަށް ފިޔަވަޅު އަޅާލުމުން ނިމުނީ އެވެ. އެކަމަކު، ޑޮލަރުގެ މުއާމާލާތް ކުރުމުގެ ހުއްދަ އެމްއެމްއޭ އިން ނަގައިގެން ބޮޑެތި ކޮށިގަނޑުތަކުގެ ތެރޭގައި ތިބެ ބޮޑު އަގުގައި ޑޮލަރު ވިއްކާ ދިވެހި މީހާ އަށް އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް ނާޅަ އެވެެ.

ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ ހައްލު ކުރަން ނޫޅޭ ސަރުކާރެއް ނެތެވެ. ގަވާއިދާ ހިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީން ހޯދަން ރެއިޑް އޮޕަރޭޝަންތައް ހިންގަ އެވެ. މިހާރަަށް ވުރެ މާ ބޮޑެތި އޮޕަރޭޝަންތައް ހިންގައި އެއްފަހަރާ އެތައް ބިދޭސީންނެއް ކާނިވާ ސަރަހައްދަށް ޖަމާކޮށްގެން ތިބި ހަނދާނެއް ވެސް ވެ އެވެ. މީގެ މީގެ 15 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރި އެވެ. އެކަމަކު، ނަތީޖާ ހަމަ ސުމެކެވެ.

އަޅުގަނޑުގެ ނަޒަރުގައި ދިމާވަނީ އެންމެ މައްސަލައެކެވެ. މި މައްސަލައިގެ އެންމެ އަޑީގައި ތިބޭ މީހުންގެ ގައިގައި އަތްލުމުގެ ކުޅަދާނަކަން ސަރުކާރުތަކުގައި ނެތީ އެވެ. ދިވެހި މީހާއާ މެދު އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް އަޅަން ޖެހިލުން ވަނީ އެވެ.

މާލެތެރޭގައި ހިންގާ މާރުކޭޓުތަކަށް ބިދޭސީން ގޮސް ވަދެ، ގޮޅި ނަގައިގެން ވިޔަފާރި ފަށަނީ ބިދޭސީން އަމިއްލަ އަށް ފެނިގެން ކަމަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވެ އެވެ. މިސާލަކަށް މަޖީދީ މަގުން ވިލާ މާޓް ކައިރީގައި ބިދޭސީން ހިންގާ މާރުކޭޓުގެ ބިން ޔަގީނުން ވެސް ކުއްޔަށް ނުވަތަ އެ ނަގާ ގޮތަކަށް ނަގައިގެން އުޅޭނީ ދިވެއްސެކެވެ. ބިދޭސީއެއްގެ ނަމުގައި އެ ބިމެއް ނޯންނާނެ އެވެ. ބިދޭސީންނަށް އެ ތަނުގެ ގޮޅިތައް ދޫކުރި ބަޔަކާއި ގޮޅިތަކުން ނަފާ ވަންނަ ދިވެއްސަކު ހުންނާނެ އެވެ. ދާދި ފަހުން ސަރުކާރުން ގެނައި ބަދަލާ އެކު، އެ ގޮޅިތަކުން ތަކެތި ގަނެފައި ފައިސާ ޓްރާންސްފާ ކުރަން ޖެހެނީ ވެސް ދިވެއްސެއްގެ އެކައުންޓަށެވެ.

މި ހާލަތުގައި އެ ދިވެހި މީހާ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ މި ގޮޅިތަކަށް ބިދޭސީން ވެއްދި ދިވެހި މީހާ ހަމަ ހެވިލާފައި ފައިސާ ނަގަން ހުރީ އެވެ. ހުރިހާ ކޮންޓްރޯލެއް އޮތީ ބިދޭސީންގެ އަތްމަތީގަ އެވެ. ބިދޭސީމީހާ ބުނި އަގެއް ދީފައި އަހަރެމެން އަންނަނީ އެވެ. އެ މީހާ ބުނި އެކައުންޓަކަށް ފައިސާ ވެސް ޓްރާންސްފާ ކުރަންވީ އެވެ.

މާލެތެރޭގައި ހިންގާ ދެ މާރުކޭޓު މިދިޔަ މަހުގެ 29 ވަނަ ދުވަހު ރެއިޑް ކުރިއިރު ގަވާއިދާ އެއްގޮތަށް ހުރި އެންމެ ދިވެއްސަކު ވެސް ނެތެވެ. ވާނީ އެހެންތާ އެވެ. ގަވާއިދާ އެއްގޮތަށް އެއްވެސް ބިދޭސީއަކަށް އެ ގޮތަށް ވިޔަފާރި ހިންގާކަށް ނުހުރެވޭނެ އެވެ. ވޯކްޕާމިޓް އޮތަސް މާރުކޭޓުގެ ގޮޅިތައް ހިންގުމުގެ ހުއްދަ ސަރުކާރުން އެއްވެސް ބިދޭސީއަކަށް ނުދެ އެވެ. އެހެންވީމާ އެއްވެސް މާރުކޭޓެއް އަދި ފިހާރައެއްގެ ސޭޓަކަށް ވިޔަސް ކޮފީ ވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރި ހިންގަން ވެސް ބިދޭސީން ތިބުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.

ދެ މާރުކޭޓުގެ ފުރަތަމަ ރެއިޑާ އެކު، ދެ ތަން އެއްކޮށް ބަންދުވީ އޭގެ ޒާތުގައި އަމިއްލައަށެވެ. ވިޔަފާރި ހިންގާނެ މީހަކު ނެތުމުންނެވެ. އެކަމަކު، 2-3 ދުވަސް ފަހުން ބިދޭސީންގެ އާ ގުރޫޕެއް ވައްދައިގެން އެ ދެ މާރުކޭޓުގައި ވިޔަފާރި ފެށީ އެވެ. އެ ގޮޅިތައް ހިންގުމާ ހަވާލުވެ ތިބި ދިވެހިން ތިބީ ނިވަލުގަ އެވެ. އަލުން ރޭ ރެއިޑް ޖެހުމާ އެކު، ފިލާ ތިބި ދިވެހިން ކުރިމައްޗަށް ނުކުމެ ބައެއް ގޮޅިތަކާ ހަވާލުވީ އެވެ. މިއަދު އަނެއްކާވެސް އާ ބިދޭސީ ގުރޫޕެއް ހޯދައިގެން ވިޔަފާރި އިތުރަށް ކުރިއަށް ގެންދާނެ އެވެ.

މި ދިވެހިންނަށް ފިޔަވަޅު އަޅައިގެން ނޫނީ ހައްލު ވާނެ ތަނެއް ހަމަ އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނުފެނެ އެވެ. ގާނޫނާއި ގަވާއިދާ ހިލާފު އަމަލުތައް ބިދޭސީން ލައްވައި ކުރުވާ މީހާގެ ގައިގައި ފުރަތަމަ އަތްލާން އެބަޖެހެ އެވެ. ސްޕާތަކުގައި ގާނޫނާއި ގަވާއިދާ ހިލާފު ނުވަތަ ހަށިވިއްކުމުގެ އަމަލު ހިންގާއިރު އެ ތަން ހިންގުމުގެ ހުއްދަ ސަރުކާރުން ދޫކުރި ދިވެހި މީހާ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ސްޕާތައް ހިންގުމުގެ ހުއްދަ އޮންނާނީ ދިވެއްސަކަށެވެ. ބޮޑު ޖޫރިމަނާއެއް ވިޔަސް ކޮށްލަ ބަލާށެވެ. ނުވަތަ އެ ސްޕާ ވަގުތުން ބަންދު ކުރަންވީ އެވެ.

ސްޕާގައި ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރި ހިންގި މީހުން އެކަނި ހައްޔަރު ކޮށްފައި ހަމަ އެ ތަން ހިންގުމުގެ ދެމިތިބެވޭނެ ގޮތް ހެދުން އެހާ ހިތްގައިމެއް ނޫނެވެ. ހުއްދަ ވަގުތުން ބާތިލްކޮށް، ތަން ބަންދު ކުރުމުގެ ގާބިލްކަން ސަރުކާރުގައި ހުންނަން ޖެހޭނެ އެވެ.

އަމީނީ މަގު މާރުކޭޓު ނުވަތަ ގ. އިގްތިސާދީ ހިޔާއަކީ ވިޔަފާރިވެރިންގެ ގައުމީ ޖަމިއްޔާގެ ބިމެކެވެ. އެ ބިން ކުއްޔަށް ނަގައިގެން އުޅޭނީ ދިވެއްސެކެވެ. ބިމުގެ ކުލި ވަންނާނީ ވިޔަފާރިވެރިންގެ ޖަމިއްޔާއަށެވެ. އެހެންވިއްޔާ އެ ބިމުގައި ގޮޅިތައް ހިންގަން ހުއްދަ ދިން ދިވެހިން ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި އެ ތަނުގައި ހިންގާ 8 ގޮޅި ނިސްބަތް ވަނީ ދިވެހިންނަށެވެ. އެ މީހުންގެ ނަމާއި އެޑްރެހާއި ފޯނު ނަމްބަރު ވެސް މިހާރު ހޯމް މިނިސްޓްރީ އަށް އެނގޭނެ އެވެ. ފުރަތަމަ ރެއިޑާ އެކު، އެ ތަނުން އެކަކު ވަނީ ޝަކުވާގެ ސިޓީއެއް އެ މިނިސްޓަށް ފޮނުވައިފަ އެވެ. އަމީނީ މަގު މާރުކޭޓުގައި ގޮޅިތައް ހިންގާ 8 ދިވެހިންގެ މައުލޫމާތު އެ ސިޓީގައި އެބަހުއްޓެވެ.

އެކަމަކު، ފުރަތަމަ ރެއިޑަށް ފަހު، އަނެއްކާ ވެސް ބިދޭސީންތަކެއް ވައްދައިގެން ވިޔަފާރި ހިންގުމުން އެޅޭނެ ފިޔަވަޅެއް ނެތި އަހަރެމެން މި ތިބީ ދެ އަތް އުރާލައިގެންނެވެ. ރަނގަޅެވެ. ބިދޭސީން ވަގުތުން ބަންދުކޮށް، ޑީޕޯޓް ކުރެވިދާނެ އެވެ. އެކަން ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެބަ ކުރޭ ވެސް މެ އެވެ. އެކަމަކު، ހަގީގީ މައްސަލަ ހައްލެއް ނުވެ އެވެ. ކަން ކުރުވާ ދިވެހިން ތިބީ އަތްލެވޭ ހިސާބަކު ނޫނެވެ.

މި ސަރުކާރު އައިސް ހޯމް މިނިސްޓަރު އަލީ އިހުސާނާއި އިމިގްރޭޝަން ކޮންޓްރޯލަރު މުހައްމަދު ޝަމްއާން ފެއްޓެވި މަސައްކަތަށް ސާބަސް ދޭންޖެހެ އެވެ. ސަރުކާރުން ހިންގާ ލޯކަލް މާރުކޭޓު އެއްކޮށް ދިވެހިންނަށް ބަދަލުވެއްޖެ އެވެ. އެއީ އެ ދެ ބޭފުޅުންގެ މަސައްކަތުގެ ނަތީޖާ އެވެ. އިހުސާނާއި ޝަމްއާން ވެސް ތިއްބެވީ ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ހަވާލު ކުރެއްވި މަސައްކަތް ދޫކޮށްލައްވާކަށް ނޫނެވެ. އިހުސާންގެ ބަހުން ނަމަ ފުރިހަމަ ހައްލެއް ލިބެންދެން މަސައްކަތްތައް ހުއްޓައެއް ނުލާނެ އެވެ. އިހުސާނަކީ އަޒުމް ވަރުގަދަ ލީޑަރެކެވެ. އެއާ މެދު އެއްވެސް ދިވެއްސަކު ޝައްކު ކުރާނެހެން ހިއެއް ނުވެ އެވެ.

ނަމަވެސް ފުރިހަމަ ހައްލެއް ހޯދޭނީ ހުރިހާ އެންމެންގެ ގައިގައި ވެސް އަތްލައިގެންނެވެ. ހާއްސަކޮށް ބިދޭސީން ލައްވައި އެކަން ކުރުވާ ދިވެހިންނަށް ވެސް ފިޔަވަޅު އަޅައިގެންނެވެ. ގާނޫނުތަކަށް ބަދަލު ގެނެސްގެން ނަމަވެސް އެކަން ކުރަން ޖެހެ އެވެ. ނޫނީ ހަމަ ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ވިޔަފާރި ހިންގާ ބިދޭސީން އަތުލާއިރަށް އަނެއްކާ އެހެން ގުރޫޕެއް ނެރޭނެ އެވެ. ހުއްޓުމެއް ނެތެވެ. މާލެ އާއި ހުޅުމާލެ މިހާރު މިދަނީ ބިދޭސީ ކޮފީ ވިއްކާ ތަނަކަށް ބަދަލުވަމުންނެވެ. އެ ތަންތަން ވެސް ކުއްޔަށް ނަގައިގެން އުޅޭނީ ކޮންމެވެސް ދިވެއްސެއްގެ އަތުންނެވެ. އެ މީހާ ނުހޯދި، ފިޔަވަޅު ނޭޅޭ ނަމަ ދެން ރެއިޑް އޮޕަރޭޝަންތަކުގެ ބޭނުމެއް ނުފެނެ އެވެ.