Roadha Mihaaru
ވެކްސިނަކީ ރައްކާތެރިވުމެއް. ދެކޮޅުނުވޭ!

ވެކްސިނަކީ ރައްކާތެރިވުމެއް. ދެކޮޅުނުވޭ!

25 މާޗް 2019

"ވެކްސިނުގެ ސަބަބުން އޯޓިޒަމަށް މަގުފަހިވެ އެވެ. ތުއްތު ކުދިންގެ ގަޔަށް ކަށިހެރުމަކީ އެ ކުދިންނަށް ދެވޭ އަނިޔާއެކެވެ. ބަލިތަކުން ދިފާއުވާން ވެކްސިން ދިން ނަމަވެސް އެކަމުން އިތުރު ބަލިތައް ޖެހެ އެވެ."

އާމިނަތު ޝިފްލީން އާމިނަތު ޝިފްލީން

"ވެކްސިނުގެ ސަބަބުން އޯޓިޒަމަށް މަގުފަހިވެ އެވެ. ތުއްތު ކުދިންގެ ގަޔަށް ކަށިހެރުމަކީ އެ ކުދިންނަށް ދެވޭ އަނިޔާއެކެވެ. ބަލިތަކުން ދިފާއުވާން ވެކްސިން ދިން ނަމަވެސް އެކަމުން އިތުރު ބަލިތައް ޖެހެ އެވެ."

މީސެލްސް ނުވަތަ ހިމަބިހި ނައްތާލުމަށް 2017 ގައި ހިންގި ގައުމީ ކެމްޕޭނުގެ ދަށުން އެމްއާރު ވެކްސިން ދޭން ފެށުމުން އިވުނު އަޑުތަކެވެ. އަނެއްކާވެސް މި އަޑު ގަދަވެފައިވަނީ، ކެންސަރުގެ ބާވަތަކާ ދެކޮޅު ވެކްސިނެއް ތައާރަފްކޮށް، އަންހެން ކުދިންނަށް ދޭން ސަރުކާރުން ނިންމުމާ ގުޅިގެންނެވެ.

ވެކްސިނާ ދެކޮޅަށް ދައްކާ ވާހަކަތަކުގައި އެއްވެސް ހަގީގަތެއް ނުހިމެނެ އެވެ. އިތުބާރު ހިފޭ ރަނގަޅު އެއްވެސް ދިރާސާއެއްގައި އެއިން އެއްވެސް ކަމެއް ސާބިތުވެފައެއް ނެތެވެ. އެކަމަކު ރާއްޖޭގައި ވެސް ބައެއް މީހުން ވެކްސިނާ ދެކޮޅަށް ވާހަކަ ދައްކަ އެވެ.

އެޗްޕީވީ މުހިއްމު ވަނީ ކީއްވެ؟

ތާޖުއްދީން ސްކޫލުގައި އިއްޔެ އެޗްޕީވީ ވެކްސިން ދެނީ

ތާޖުއްދީން ސްކޫލުގައި އިއްޔެ އެޗްޕީވީ ވެކްސިން ދެނީ

ރާއްޖޭގައި ކެންސަރު ބަލި ޖެހޭ މިންވަރު އިތުރުވަމުން ދާއިރު، ރަހިމުގެ ދޮރަށް ޖެހޭ ކެންސަރު ނުވަތަ ސަވައިކަލް ކެންސަރު ގިނަ އެވެ. އެޗްވީޕީ ވައިރަހުގެ ސަބަބުން، ސަވައިކަލް ކެންސަރާއި އަނގައިގެ ކެންސަރު ޖެހުމަށް މަގުފަހިވެ އެވެ. އެހެންވެ، މިކަމުން ދިފާއުވާން އެޗްޕީވީ ވެކްސިން ދިނުން ވަރަށް މުހިއްމެވެ.

ސަރުކާރުގެ 100 ދުވަހުގެ ވައުދުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މި ވެކްސިން ރަސްމީކޮށް އިއްޔެ ދޭން ފެށިއިރު، ވެކްސިން ހާއްސަކޮށްފައިވަނީ އުމުރުން ދިހަ އަހަރާއި 14 އަހަރާ ދެމެދުގެ އަންހެން ކުދިންނަށެވެ.

ބައެއް ސްކޫލުތަކުގައި މި ވެކްސިން ދޭން ފެށި އިރު ބައެއް މީހުންގެ ސުވާލަކަށް ވެފައި ވަނީ ޖިންސީ ގުޅުމުން އަރާ ވައިރަހަކުން ދިފާއުވާން އެހާ ޅައުމުރެއްގައި ވެކްސިން ދެނީ ކީއްކުރަން ހެއްޔެވެ؟ އެކަމަކު އެ ސުވާލަށް ޖަވާބު ވެސް އެބަ ހުއްޓެވެ.

ހެލްތު ޕްރޮޓެކްޝަން އެޖެންސީ (އެޗްޕީއޭ)ގެ މެޑިކަލް އޮފިސަރު ޑރ. ފާތިމަތު ނަޒްލާ ރަފީގް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ޖިންސީ ގޮތުން ހަރަކާތްތެރިވެ އުޅޭ އުމުރަށް އެޅުމުގެ ކުރިން މި ވެކްސިން ދިނުން މުހިއްމެވެ. ވެކްސިނުގެ އެންމެ ރަނގަޅު އަސަރު ކުރަނީ އެ ދޭތާ ނުވަ ވަރަކަށް އަހަރު ފަހުންނެވެ. އެހެންވެ، 10 އަހަރާއި 14 އަހަރާ ދެމެދަކީ އެ ވެކްސިން ދިނުމަށް އެންމެ ރަނގަޅު އުމުރު ފުރާ ކަމަށް ސިއްހީ މާހިރުން ވަނީ ކަނޑައަޅާފަ އެވެ.

ރާއްޖޭގައި މި ވެކްސިން ދޭން ފެށީ އަންހެން ކުދިންނަށް ނަމަވެސް، ފިރިހެނުންނަށް ޖެހޭ ކެންސަރުން ސަލާމަތްވުމަށް، ފުރާވަރުގެ ފިރިހެން ކުދިންނަށް ވެސް މި ވެކްސިން ދެ އެވެ.

ނަޒްލާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެޗްޕީވީ ވެކްސިން ދޭނީ ދޭއް ނުވަތަ ތިން ޑޯޒެވެ. ފުރަތަމަ ޑޯޒް ދިނުމަށް ފަހު ހަ މަސް ފަހުން ދެވަނަ ޑޯޒް ދޭން ޖެހޭނެ އެވެ. ތިން ޑޯޒް ދެނީ ބޮޑެތި ކުދިންނަށެވެ.

"މި އުމުރުގައި ވެކްސިން ޖެހުމުން، ސެކްޝުއަލީ އެކްސްޕޯސްވުމުގެ ކުރިން އެ ކުދިންނަށް ރައްކާތެރިކަން ލިބޭނެ. އަދި އެހާތަނަށް ދާއިރު އޭގެ އިމިއުނިޓީ ރަނގަޅު. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓާގެޓަކީ ސަވައިކަލް ކެންސަރުން އެ ކުދިން ސަލާމަތް ކުރުން،" ޑރ. ނަޒްލާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ބައެއް މީހުން އެޗްޕީވީއާ ދެކޮޅު

އެމްއާރުއެމްގެ ސަބަބުން އޯޓިޒަމަށް މަގުފަހިވާނެ ކަމަށް، ސައިންޓިފިކް އެއްވެސް ހެއްކެއް ނެތި، ބައެއް މީހުން ގަބޫލުކުރި ފަދައިން، އެޗްޕީވީ ވެކްސިން ވެސް މުހިއްމެއް ނޫން ކަމަށް ދެކޭ ބަޔަކު ވެސް އުޅެ އެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ކުއްޖާ އިތުރު ބަލިތަކަށް ހުށަހެޅޭނެ ކަމަށް އެ މީހުން ދެކެ އެވެ.

ޓްރާންސްޕޭރަންސީ މޯލްޑިވްސްގެ ކޮމިނިއުކޭޝަން އެންޑް އެޑްވޮކަސީ މެނޭޖަރު އައިމަން ރަޝީދު ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވީ އޭނާގެ އަންހެންދަރިފުޅުގެ ކްލާހުން ވެކްސިން ދިނުމަށް ގަބޫލުވީ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ކުދިންގެ ބެލެނިވެރިން ކަމަށެވެ. އެކަމާ އޭނާ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރެއްވި އެވެ.

"ވެކްސިނާ ބެހޭ ގޮތުން ދެކެވޭ ނުރަނގަޅު ވާހަކަ އާއި ކަންބޮޑުވުންތައް ނައްތާލުމަށް މަސައްކަތް ކުރަން އެބަ ޖެހޭ،" އައިމަން ވިދާޅުވި އެވެ.

ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ބައެއް މީހުން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި މި ވެކްސިންގެ ސަބަބުން ދަރިމައިވުމަށް ހުރަސް އެޅެ އެވެ. އަދި ޖިންސީ ގުޅުމުން އަރާ ވައިރަހަކުން ރައްކާތެރިވުމަށް، އެ އުމުރުގައި ވެކްސިން ދިނުމުން، ޖިންސީ ގުޅުންތަކަށް ކުއްޖާ ޝައުގުވެރިވާނެ ކަމަށް ވެސް ބުނެ ބައެއް މީހުން ކޮމެންޓްކުރި އެވެ.

މި ތުހުމަތުތަކާ ދެކޮޅަށް ވާހަކަ ދައްކަވަމުން، ކުރީގެ ހެލްތު މިނިސްޓަރު ޑރ. އަހުމަދު ޖަމްޝީދު ވިދާޅުވީ ރައްކާތެރިކަން ލިބެން އޮތް ބައްޔެއް ޖެހުމުން ބައެއް މީހުންނަށް ފަހުން ކުށުގެ އިހުސާސްކުރެވޭ ކަމަށެވެ.

"އަަޅުގަނޑާ ބައްދަލުވި ބައެއް ބަލި މީހުން ވަރަށް ދެރަވެ ހުރެގެން ވެސް އެބަ އަހާ ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް އެޅުނީހީ ކޮން ފިޔަވަޅެއްތޯ،" ޓްވީޓެއްގައި ޖަމްޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވާން އެންމެ ރަނގަޅަށް މަސައްކަތްކުރެވޭނީ އަޅުގަނޑުމެން ރަނގަޅު ސިއްހަތެއްގައި ތިބޭ އިރު. ލިބެން އޮތް ހުރިހާ ކަމެއް ބަލައި، ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވެވެން އޮތް ކޮންމެ ކަމެއް ކުރަން ޖެހޭ."

ޖަމްޝީދުގެ ވާހަކައަށް ތާއީދު ކުރައްވައި، ކުޑަކުދިންގެ ޑޮކްޓަރު އަހުމަދު ފައިސަލް ވިދާޅުވީ ތިމާގެ ދަރިފުޅަށް ވެކްސިން ނުޖަހައި، އެހެން މީހުންގެ ދަރިން އެކަން ކުރިޔަ ނުދޭން އުޅުން އަދި މާ ގޯސް ކަމަށެވެ. އަދި ތެދު މައުލޫމާތު ހޯދައި އެއަށް އަމަލު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ފައިސަލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި "ޔޯލަޔޯލަ ވާހަކަ"އަށް ގިނަ ބަޔަކު ހެއްލެން ފެށީމައި ވާ ގޮތް، ގިނަ ގައުމުތަކުން މިހާރު ވެސް ފެންނަން އެބަހުއްޓެވެ.

ވެކްސިންގެ ސަބަބުން ގިނަ ފައިދާތަކެއް ލިބޭކަން ފާހަގަކުރައްވައި އޭނާ ވިދާޅުވީ ވެކްސިން ދީގެން، 2017 ވަނަ އަހަރު ރާއްޖޭން ހިމަބިހި ނައްތާލާފައިވާއިރު ކުޑަކުދިން ހެޕަޓައިޓަސް ބީން ސަލާމަތް ކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި 2014 ގައި ދެކުނު އޭޝިއާ ބައްރުން ވާބަލި ނައްތާލާފައިވާއިރު މުޅި ދުނިޔެ އިން ކަށިވިދުރި ނައްތާލެވިއްޖެ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެޗްޕީއޭގެ ޑރ. ނަޒްލާ ވިދާޅުވީ ކޮންމެ ވެކްސިނެއްގައި ވެސް އޭގެ ސައިޑްއިފެކްޓުތަކެއް ހުންނާނެ ކަމަށާއި އެގޮތުން ވެކްސިން ދޭތަން ދުޅަވެ، ބައެއް ކުދިން ހުން އައިސް ވަރުބަލިވާ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު އެޗްޕީވީ ދެނީ އުމުރުން ތަންކޮޅެއް ބޮޑެތި ކުދިންނަށް ކަމުން، އެ އުމުރުގައި އާއްމުކޮށް ދިމާވާ މައްސަލައަކީ ވެކްސިން ޖަހަން ބައެއް ކުދިން ބިރުގަތުން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ބައެއް ކުދިން ބިރުގަނެ، ބޯ އަނބުރައި ގަންނަ ގޮތްވޭ. އެހެންވެ، އަޅުގަނޑުމެން މި ވެކްސިން ދިނުމަށް ފަހު 15 ވަރަކަށް މިނިޓް ވާންދެން ކުއްޖާ މަޑުކޮށްފައި ބައިންދަން،" ޑރ. ނަޒްލާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެޗްވީޕީ ވެކްސިން ދުނިޔޭގެ 85 ގައުމެއްގައި ދެ އެވެ. އަދި މި ސަރަހައްދުން ބޫޓާނާއި ސްރީ ލަންކާގައި ވެސް މި ވެކްސިން ދޭއިރު މި ޕްރޮގްރާމް ވަރަށް ކާމިޔާބު ކަމަށް އެޗްޕީއޭން ބުންޏެވެ.

ތާޖުއްދީން ސްކޫލުގައި އިއްޔެ އެޗްޕީވީ ވެކްސިން ދެނީ

ތާޖުއްދީން ސްކޫލުގައި އިއްޔެ އެޗްޕީވީ ވެކްސިން ދެނީ

މިއީ ވަރަށް އަގުބޮޑު ވެކްސިނެއް ނަމަވެސް ރާއްޖޭގައި މިވެކްސިން ދެނީ ހިލެ އެވެ. މިހާރު ވެކްސިން ކެމްޕޭނެއްގެ ގޮތަށް ފަހަރަކު ސްކޫލެއްގައި ވެކްސިން ދީ ނިންމާލާނީ އަންނަ ޖޫން 21ގަ އެވެ. އޭގެ ފަހުން ވެކްސިންގެ ގައުމީ ޝެޑިއުލްގައި މިކަން ހިމަނާނެ އެވެ.

ބަލި ޖެހުމުގެ ކުރިން އެއިން ދިފާއުވާން ވަރަށް ކުރިއްސުރެ ރާއްޖޭގައި އަންނަނީ ވެކްސިން ޖަހަމުންނެވެ. މިހާތަނަށް އައިއިރު އޭގެ ނަތީޖާ ފޮނި ވެސް މެ އެވެ. ނުރައްކާތެރި ބަލިތައް ކަމަށްވާ، ހިމަބިހި ނަންތާލެވިއްޖެ އެވެ. އެންމެ ތުއްތު އިރުއްސުރެ ދެމުން އަންނަ ޑީޕީޓީ ވެކްސިންގެ ސަބަބުން ހޯއްގޮވާ ކެއްސުމާއި ރުބެއްލާ އަދި ކޯފުއްޕި ވަނީ ކޮންޓްރޯލްވެފަ އެވެ.